Zabytki

Kościół św. Stanisława Biskupa w Chmielowie

     Kamień węgielny pod budowę koscióła pod wezwaniem Świętego Stanisława Biskupa i Męczennika w Chmielowie został poświęcony 15 czerwca 1924 roku. Zamieszkały w Chmielowie Tomasz Jurkowski w 1902 roku rozpoczął zbierać dobrowolne składki na budowę kaplicy w Chmielowie. Składki zebrane przez Jurkowskiego były marne, a on sam ciągle marzył o świątyni w Chmielowie. W 1919 roku mieszkańcy gmin Chmielów i Cygany postanowili ostatecznie własnymi siłami rozpocząć budowę kościoła. Złożono datki na budowę: gmina Chmielów42%, gmina Cygany 29%, a później gmina Jadachy 29%. Zdzisław hrabia Tarnowski dostarczył materiał budowlany, obiecany przed wojną na kaplicę. Wybrano komitet do budowy kościoła, a ten mając już pewne fundusze rozpoczął budowę dnia 25 sierpnia 1923 roku.

     Kościół wybudowany i nakryty ma długość 36 metrów, szerokość 18 metrów, wysokość wieży wynosi 50 metrów. Plany i kosztorys sporządził architekt Wacław Krzyżanowski z Krakowa. Kościół w stylu barokowym budował budowniczy Roman Nowak z Jasła. Napis aktu złożenia do kamienia węgielnego ułożył i wykonał Ludwik Ostrihańsky z Chmielowa. Wraz z aktem zamurowane zostało kilka sztuk współczesnych monet metalowych i numer "Głosu Ziemi Tarnobrzeskiej".

     Poświęcenia kościoła 19 grudnia 1926 roku dokonał ksiądz dziekan Zarytkiewicz z Trześnia w asyście księży proboszczów. Pierwszy proboszcz - ksiądz Stanisław Władyka przybył do Chmielowa 24 września 1924 roku.

    Pierwsza Msza św. i kazanie w nowym kościele odbyło się 19 grudnia 1926 r. Pierwszy chrzest odbył się dnia 3 października 1924 r. - ochrzczono wtedy Jadwigę Tudor (pogrobowczynię) córkę śp. Jana i Agnieszki z Samojednych z Chmielowa. Dnia 30 września 1924 roku jako pierwszy pobłogosławiony został związek Jana Grdenia z Anną Jurkowską, a pierwszy pogrzeb odbył się 21 kwietnia 1925 r., gdzie na nowym cmentarzu pogrzebano śp. Jana Kotulskiego, zmarłego pod numerem domu 45 w Chmielowie.

Źródło: "Nasze Sprawy" - wiosna 2004

Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tarnowskiej Woli

Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tarnowskiej Woli powstał w okresie międzywojennym. W 1922 roku rozpoczęto budowę świątyni na parceli podarowanej przez Zdzisława Tarnowskiego, a uroczyste poświęcenie miało miejsce w czerwcu 1928 r. W kolejnych latach doposażano wnętrze świątyni. Jednostka wojskowa z Dęby sfinansowała budowę ołtarza głównego i ambony. Kościół jest architektonicznie niespójny, ma eklektyczny charakter.

Dworek zwany "Belwederem" w Chmielowie

Powstanie Chmielowa datowane jest na XIII w., a nazwa miejscowości wiąże się z chmielem, który porastał okolicę. Chmielów był wielokrotnie sprzedawany kolejnym rodom magnackim, aż w 1885 roku wieś kupili Tarnowscy z pobliskiego Tarnobrzegu. Od tego momentu wieś znacząco się rozwijała. Powstał tartak, cegielnia, młyn, gorzelnia i terpentyniarnia. Całością doskonale prosperującego gospodarstwa kierowal zarządca, dla którego wzniesiono pod koniec XIX wieku murowany dwór, zwany "Belwederem". Odrestaurowany dworek, otoczony parkiem, znajduje się obecnie w rękach prywatnych.

Kapliczka hr. Tarnowskich z 1913 r. w Rozalinie

Rozalin to niewielka wieś założona przez hrabiego Tarnowskiego na początku XIX wieku. Nazwa ta wzięła się od imienia przedwcześnie zmarłej córki hrabiego, Rozalii. W środku wsi stoi neobarokowa kapliczka wzniesiona w 1913 r. z fundacji hr. Tarnowskiego. Kapliczka jest murowana, zwieńczona dzwonnicą, a nad wejściem umieszczony jest herb Tarnowskich-Leliwa. Z kapliczką związana jest osobliwa tradycja świadcząca o spójności wioski. W dniu śmierci któregoś z mieszkańców rozbrzmiewał dzwon. Dziś ta tradycja niestety zanikła.

Dworek myśliwski hr. Tarnowskiego w Budzie Stalowskiej

Były dworek myśliwski hrabiego Tarnowskiego, zbudowany w 1906 r  który do 2007 r. był siedzibą Nadleśnictwa Nowa dęba. W pobliżu duża wiata z paleniskiem, wspaniałe miejsce na piknik. W sąsiedztwie stoi 40-metrowa wieża przeciwpożarowa.