Tarnowska Wola

Kościół Najświętszego Serca... Szkoła Podstawowa im.... Tarnowska Wola - DK 9 Tarnowska Wola - DK 9 Dowódcy straży grobowej

W Przewodniku po Małopolsce Stanisława Kłosa pod hasłem Tarnowska Wola czytamy: Wieś - pierwotna nazwa Ługi, powstała w 1782, ponownie lokowana przez Tarnowskich w 1802 otrzymała obecną nazwę. Kościół parafialny zbudowany w latach 1922- 28. Wieś powstała na obrzeżach lasu Jedlicze, o którym Jan Długosz pisał, że w tym lesie znajdowały się barcie pszczół i łąki. Las, pozostałość Puszczy Sandomierskiej, wchodził w skład dóbr parafii miechocińskiej.

Pierwotna nazwa Ługi prawdopodobnie wywodzi się od potocznego słowa ług czyli bagno, wieś powstała na terenie bagnistym, którego ślady przetrwały do dnia dzisiejszego - od strony Nowej Dęby teren jest podmokły. Gdy w 2008 r. modernizowano drogę krajową, odkryto podbudowę tej drogi,wykonaną w okresie wojennym, wykonaną z drewnianych bali, które najlepiej sprawowały się w podmokłym gruncie.

W historii powstania wsi występują dwie daty 1782 r. oraz ponowne lokowanie w 1802 r. Prawdopodobnie w 1782 r. hr. Tarnowski lokował osadę Ługi, w latach następnych wieś podupadła i w 1802 r. hr. Jan Jacek Tarnowski dokonał lokacji wsi ponownie zasiedlając ją osadnikami polskimi z innych puszczańskich wiosek. Wsi nadano obecną nazwę Tarnowska Wola.

Podłożem ponownej lokacji były też naciski władz austriackich, które w celu utrwalenia swego panowania próbowały kolonizować te tereny ludnością niemiecką. Napływ kolonistów niemieckich zaczął się do Galicji w 1782 i ustał po śmierci Józefa II. Sprowadzani osadnicy nie zawsze byli rolnikami, dla niektórych brakło zabudowań, dlatego wielu przeniosło się w inne rejony. Jak podaje Rawski w tarnobrzeskim i kolbuszowskim koloniści w 75% należeli do narodowości polskiej, reszta zaś rekrutowała się z Niemców i to katolików, którzy już w trzecim pokoleniu zapominali o swych korzeniach. Hr. Jan Jacek Tarnowski pomimo trudności kolonizował swe dobra ludnością polską ze wsi sąsiednich. Kłos w swym przewodniku wspomina o ponownej lokacji w 1802 r. Tarnowskiej Woli (Ługi), Rozalina (Biele) i Alfredówki (Ciosy).

W okresie międzywojennym wieś wchodziła w skład powiatu tarnobrzeskiego, który należał do województwa lwowskiego. Na przestrzeni dziejów wieś administracyjnie należała do województw: lwowskiego, rzeszowskiego, tarnobrzeskiego, podkarpackiego (1998).

Jedynym zabytkiem we wsi jest zbudowany w latach 20. XX wieku kościół parafialny p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Jego architektura nawiązuje do różnych stylów, stąd eklektyczny charakter świątyni. Dzwony kościelne ufundowali mieszkańcy wsi, a budowę ołtarza głównego i ambonę sfinansowała jednostka wojskowa z Dęby.

W 1927 r. powstał tu poligon wojskowy. Podczas okupacji niemieckiej służył armii Południe oraz oddziałom Afrika Korps gen. Erwina Rommla oraz 6 Armii gen. Fridricha Paulusa, poligon nosił nazwę Lager Dęba. Po wycofaniu się Niemców poligon służył Armii Radzieckiej, a potem przejęło go Wojsko Polskie.

We wsi działa Szkoła Podstawowa im. Hrabiego Stanisława Tarnowskiego, która funkcjonuje w tzw. tysiąclatce. W szkole utworzono Izbę Pamięci hrabiego Stanisława Tarnowskiego, rektora Uniwerystetu Jagiellońskiego. Izba Pamięci powstała we współpracy z Muzeum-Zamkiem Dzikowskim w Tarnobrzegu. Insygnia rektorowskie wykonali Sławomir i Mateusz Gurdakowie z Nowej Dęby, portret patrona, w oparciu o dzieło J. Matejki, wykonał miejscowy artysta-plastyk Grzegorz Gerba, a tablicę pamiątkową Stanisław Kłosowski, pochodzący z Tarnowskiej Woli krakowski artysta.

Jednostka OSP Tarnowska Wola funkcjonuje w budynku remizy, który powstała w latach 50-tych. Obok remizy znajduje się budynek Wiejskiego Centrum Aktywności (dom ludowy), oddany do użytku w 1971 r., a zmodernizowany w ostatnich latach przy udziale środków UE.

Na tym samym placu znajdował się budynek prezydium gromadzkiej rady narodowej, który później pełnił funkcję poczty i centrali telefonicznej. Ciekawym wydarzeniem było przesunięcie tego budynku, gdy budowano dom ludowy. Pocztę przesunięto na drewnianych wałach o 3,5 m w kierunku północnym. W latach 90-tych poczta została rozebrana.

Od kilkudziesięciu lat z przerwami działa w tej wsi Ludowy Klub Sportowy, który gra na boisku trawiastym. We wsi działa Towarzystwo Włościańskie ŁUGI, znane m.in. z organizacji spotkań rodzinnych zwanych PARAFIADĄ.

Tarnowska Wola posiada ciekawe nazwy swoich części wsi: Sztymber, Szubienica, Spaleniska, Jedlicze.