Chmielów

Belweder - dworek z drugiej... Pomnik upamiętniający ofiary... Kościół św. Stanisława Fabryka Pilkington Automotive...

(Foto panorama Chmielowa 360° - kliknij link)

Historia

Chmielów to jedna z najstarszych wsi leżących w Kotlinie Sandomierskiej. Człowiek na terenie Chmielowa pojawił się już w neolicie. W Chmielowie odkryto m.in. cmentarzysko z okresu (700-400 r. p.n.e.). Wieś została założona w XIII wieku, jako wieś królewska. Niestety, została zniszczona podczas najazdów tatarskich w roku 1241 i następnie 1253 r. Odbudowanie wsi, zapewne na nowym miejscu, trwało do 1374 r. Kolejny najazd, tym razem litewski, spowodował dalsze zniszczenia. Następny cios zadaje wsi wojna polsko-szwedzka w latach 1660-1665. Zmniejszyła się wtedy liczba ludności i areał uprawianej ziemi. Jednak w XV i XVI wieku następuje rozwój Chmielowa. Stopniowo zmieniał się charakter gospodarczy - podstawą już nie jest łowiectwo, zbieractwo i hodowla, lecz rolnictwo. W latach 1772-1835 Chmielów, jako dawna wieś królewska, stanowił własność skarbu austriackiego. Po 1835 r. klucz chmielowski złożony z wsi: Chmielów, Jadachy i Cygany został sprzedany spółce Karol Perrot i Jan Jędrzejewicz.

Po uwłaszczeniu w 1848 r. wieś stopniowo traciła pańszczyźniany charakter. Poziom gospodarowania był niezbyt wysoki. Poprawa nastąpiła dopiero pod koniec XIX wieku i na początku obecnego stulecia. Po I rozbiorze Polski ziemie, które były położone w dorzeczach Wisły i Sanu, znalazły się pod panowaniem Habsburgów austriackich; wtedy to Chmielów był odsprzedawany różnym rodzinom magnackim. W 1895 r. wieś kupili Tarnowscy z Dzikowa, najbogatsi ziemianie w tej okolicy. Wpłynęło to korzystnie na rozwój Chmielowa - wybudowano linię kolejową z Łodzi Kaliskiej (Nadbrzezie) - Dębica, kościół parafialny pw. św. Stanisława, tartak, młyn i gorzelnię. Dzięki tym zakładom Chmielów stał się liczącym ośrodkiem przemysłowym w powiecie tarnobrzeskim. W XIX wieku zbudowano w Chmielowie dworek nazywany Belwederem - w chwili obecnej zakupiony przez prywatnego właściciela poddawany został gruntownemu remontowi, celem doprowadzenia do stanu świetności.

Na pocztąu II wojny światowej Chmielów został zbombardowany 2 września 1939 roku przez Niemców. W wyniku nalotu wieś poniosła dotkliwe straty - zginęło kilkadziesięciu chmielowian. Celem bombardowania nie został do tej pory jasno określony.

Warto dodać, iż w wyniku bombardowania ucierpiała ludność i zabudowa cywilna, natomiast zabudowania fabryczne, węzeł kolejowy i budynki parafii wraz z kościołem ocalały.

W Chmielowie znajduje się także pomnik upamiętniający bitwę pod Grunwaldem (w lasku w kierunku Jadachów), wzniesiony w 1910 r., oraz ponownie w 1948 r., po wyburzeniu przez Niemców w czasie II wojny światowej.
W 1926 roku powstała parafia i ufundowano kościół św. Stanisława.

Gospodarka

Chmielów był prężnie działającą wsią, na jego terenie znajdowały się: młyn, tartak, cegielnia, spółdzielnia handlowa, skup żywca, zakład karny, zakłady budowlane (TPBP), poczta, ośrodek zdrowia, remiza strażacka.
Tartak i cegielnia spłonęły na początku lat 90. W chwili obecnej cegielnia została odbudowana, a w połowie 2011 roku, ruszyła produkcja materiałów ceramicznych.
Częściowo na terenie Chmielowa znajduje się zalana była kopalnia odkrywkowa siarki (Zalew Machowski). 
Pozostałością po infrastrukturze kopalni siarki jest klarownik, który będzie rekultyowany oraz część osadnika, już zrekultywowanego w kierunku zadrzewień i zieleni. Teren po dawnym SIARKOPOL-u włączony został do Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Na bazie dawnego kombinatu na terenie Chmielowa działają takie firmy jak: Zakłady Chemiczne "Siarkopol", Zakłady Transportu Kolejowego "Siarkopol", Zakłady Obrotu Towarowego, Feniks Metals, Koma, Elwid.

14 września 2012 roku Chmielów przeżył swój historyczny moment: otwarcie Zakładu Produkcyjnego Szyb Samochodowych w Chmielowie PILKINGTON AUTOMOTIVE POLAND. 

Ponadto w Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej na terenie Chmielowa w ostatnich latach zainwestowało kilka większych i mniejszych firm - Media Expert, Izolbex, Anser, Teltar, Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów.
W Chmielowie znajduje się Oddział Zewnętrzny Aresztu Śledczego w Nisku. Jest to zakład karny typu półotwartego i otwartego dla mężczyzn. 
W wyniku eksploatacji siarki w Machowie, rozwój wsi został zablokowany przez ówczesne władze - nie można było budować nowych budynków. Obecnie strefa ochronna zostałą zniesiona i powstają nowe domy. Obecnie w Chmielowie jest ok. 620 gospodarstw, które zamieszkuje ponad 2 tys. osób.
Wiele lasów wokół Chmielowa wchodzi w skład Puszczy Sandomierskiej. Głównymi drzewami są: sosna zwyczajna, dąb szypułkowy, olcha czarna i brzoza.

Oświata, kultura sport, bezpieczeństwo

Znajduje się tu Szkoła Podstawowa i Gimnazjum, połączone w Zespół Szkół. 19 września 2006 roku Fabian Dura - wieloletni dyrektor oraz budowniczy szkoły - zostaje patronem szkoły. Uroczystą mszę świętą koncelebrował biskup rzeszowski - ks. bp Edward Białogłowski (pracujący w tutejszej parafii jako wikariusz w latach 1982 - 1984).

W 2010 r. do użytku oddano mieszkańcom zmodernizowany obiekt dawnej remizy, który w części przeznaczony został pod potrzeby kulturalne i funkcjonuje pod nazwą Wiejskie Centrum Kultury im. ks. jana Twardowskiego. Od 2007 r. w Chmielowie działa Młodzieżowa Orkiestra Dęta, powstałą z inspiracji ks. Leszka Chamerskiego i rodziców. Rok później odbył się w Chmielowie „Festiwal Orkiestr Dętych Ziemi Sandomierskiej", który stał się imprezą cykliczną, mającą charakter przeglądu orkiestr dętych. Dopełnieniem działań orkiestry jest Zespół Mażoretek "Diament", jeden z najlepszych w naszym regionie. W WCK działa Filia Biblioteki Publicznej.

W Chmielowie funkcjonuje Ludowy Zespół Sportowy "Płomień" Chmielów, który ma do dyspozycji trawiaste boisko piłkarskie, a takze może trenować na boisku ze sztuczną trawą, będącym w zarządzie miejscowej szkoły.
Działająca w Chmielowie Ochotnicza Straż Pożarna posiada dwa samochody: lekki oraz średni, zakupiony w 2011 r. Strażacy posiadają dobre zaplecze techniczne (3 boksy garazowe) i socjalne.