Aktualności

Zazwyczaj radni i burmistrz rozliczani są przez mieszkańców z zakresu realizacji inwestycji w danym roku kalendarzowym. A najczęściej z tego, co jeszcze nie zostało zrealizowane. Budżet inwestycyjny 2025 r. może cieszyć ze wzglądu na wielkość wydatków – 46 mln zł, nie mniej istotne będzie także funkcjonowanie całej gminy w oparciu o wydatki bieżące w kwocie 104 mln zł. Choć wydaje się, że to duża kwota, gdy przyjrzeć się bliżej, można stwierdzić, że są to wydatki minimalne. Podobnie jak i dochody, które w roku 2025 będą gromadzone na podstawie nowej ustawy o dochodach jednostek samorządów terytorialnych. A te w naszej sytuacji sprowadzają się do udziałów w dochodach mieszkańców i firm. Niestety, w wyniku zastosowanych algorytmów, gmina nie otrzyma w tym roku (jak i przyszłym) subwencji. Tak więc musimy gospodarzyć dochodami własnymi – podatek od nieruchomości, rolny, leśny, od środków transportowych, dochody z najmu i dzierżaw. A także udziałami w dochodach budżetu państwa. Czyli właśnie od dochodów z tytułu PIT (dochody mieszkańców) i CIT (dochody firm).

Sytuacja jest dosyć skomplikowana, bo ostatnie lata to bardzo znaczący wzrost wydatków na utrzymanie gminy. Wzrastają szczególnie koszty mediów, a także usług, materiałów. Niebagatelny jest także wzrost płac we wszystkich sferach naszej gminy. A dochody nie idą w parze z wydatkami. Taka sytuacja wymusza działania oszczędnościowe w gminie. Już w III kw. kończącego się roku wdrożone zostały procedury, które przyniosły zmniejszenie wydatków. Kontynuowane one będą w 2025 r. To kumulowanie zadań w ramach jednego stanowiska, rezygnacja ze zlecania pewnych usług (np. transportowych) na zewnątrz, ograniczanie przyjęć na zwalniane stanowiska (tam, gdzie jest to możliwe). Sytuacja ekonomiczna pod rządami nowej ustawy zmusza nas do ograniczania wydatków w różnych działach naszego budżetu, mimo, że może to budzić niedosyt np. wśród organizacji pozarządowych (sport, OSP). Ale „kołdra finansowa” jest krótka, a potrzeb wiele.

Nie mniej, przyjrzyjmy się wydatkom bieżącym roku 2025. Tradycyjnie największa pozycja w budżecie to wydatki oświatowe. Odliczając inwestycje, sięgną one kwoty 48,5 mln zł. Stanowi to 47% wydatków bieżących. Takie wydatki, przy rosnących kosztach, będą na nas wymuszać oglądanie każdej złotówki w tym dziale. Trzeba tu zaznaczyć, że to wydatki nie tylko na utrzymanie oświaty gminnej, ale także niepublicznych przedszkoli (7,5 mln zł) i publicznej szkoły prowadzonej przez stowarzyszenie (1,5 mln zł).

Dział pomocy społecznej to kwota 10 mln zł. Na funkcjonowanie OPS-u przeznaczymy 2,5 mln zł, zaś ŚDS-u 1,7 mln zł (z budżetu państwa). W tej puli wydatków blisko 2 mln zł wydamy na utrzymanie podopiecznych w domach pomocy społecznej. Blisko 4 mln zł to będą świadczenia kierowane w stronę naszych mieszkańców w formie różnorakich zasiłków. Świadczenia społeczne będą udzielane także poprzez urząd. Tych świadczeń będzie za 8,7 mln zł. To świadczenia rodzinne, alimentacyjne, wychowawcze. Będziemy finansować nasze dzieci w rodzinach zastępczych i domach dziecka, żłobkach. To duże środki, ale większość z nich to dotacje z budżetu państwa.

Obsługa mieszkańców przez Urząd Miasta i Gminy to wydatki w wysokości 7,7 mln zł, zaś wydatki na centrum usług wspólnych - Biuro Obsługi Jednostek Samorządowych – to kwota 1,2 mln zł. W budżecie znaczącą pozycję zajmują wydatki na sport i rekreację, w głównej mierze na utrzymanie Samorządowego Ośrodka Sportu i Rekreacji w kwocie 5,1 mln zł, z czego blisko 3 mln zł to wydatki netto na basen kryty. 507 tys. zł zostanie skierowanych do klubów sportowych działających na terenie naszej gminy, z tego 153 tys. trafi na obszary wiejskie, zaś 350 tys. zł dla klubów miejskich. Kultura – czyli działalność domu kultury i biblioteki publicznej – zostanie zasilona kwotą 2,4 mln zł. W tym dziale znajdują się także środki inwestycyjne na wsparcie parafii w remoncie zabytkowych kościołów w Chmielowie i Tarnowskiej Woli ze środków Polskiego Ładu po 500 tys. zł.

Osiem jednostek ochotniczych straży pożarnych będzie korzystać z kwoty 485 tys. zł. I mimo, że będą to mniejsze środki niż w 2024 r., to będą to jedne z większych środków wśród gmin powiatu tarnobrzeskiego w przeliczeniu na jedną jednostkę.

System śmieciowy – odbiór, transport i zagospodarowanie – to w planach 5,4 mln zł wydatków, przy znaczącej dotacji do tego systemu z budżetu. A przy tym planowane są wzrosty cen utylizacji śmieci od 2 kwartału, więc wydatki pewnie się zwiększą. Oczyszczanie placów, dróg to wydatki w kwocie 400 tys. zł, a utrzymanie zieleni 450 tys. zł. Oświetlenie w mieście i na terenie wsi kosztować nas będzie 1,1 mln zł. A złożą się na to opłaty za energię i koszty utrzymania punktów świetlnych (konserwacja) oraz naprawa urządzeń. Na pomoc zwierzętom bezdomnym przeznaczamy kwotę 100 tys. zł oraz 20 tys. zł na poprawę warunków na przytulisku.

Przyjęty budżet jest bardzo napięty pomiędzy dochodami i wydatkami. Ale mamy nadzieję, że przy reżimie wydatkowym uda się funkcjonowanie gminy zabezpieczyć na pewnym poziomie. Natomiast uwagi co do sposobu ustalania dochodów jst będą kierowane do ministra finansów, by w przyszłości niwelować pewne ułomności nowych przepisów.